ΤΡΟΜΟΣ, ΕΚΣΤΑΣΗ, ΑΠΙΣΤΙΑ

Όσα συμβαίνουν μετά την ανάσταση του Χριστού αναδύουν ποικίλα συναισθήματα. Είναι η απιστία του θαύματος της ανάστασης; Η έκπληξη που ανέμεναν; Οι μαθητές πιστεύουν, άλλοι απιστούν, όπως και ο Θωμάς, οι μυροφόρες διακατέχονται από τρόμο και έκπληξη (Μάρκ. 15, 8). Αυτό το τελευταίο, αναγιγνώσκεται αυτή την Κυριακή στο ευαγγέλιο (Μάρκ. 15, 43-16, 8), Κυριακή των Μυροφόρων.

Κι ενώ θα ανέμενε κάποιος, η είδηση της ανάστασης του Χριστού να χαροποιούσε τους πάντες και να έπειθε ακόμη και τους πιο άπιστους, τα πράγματα εξελίσσονται διαφορετικά. Αν δυσπιστεί ο Θωμάς, που έζησε με τον Χριστό, περπάτησε μαζί Του, βίωσε το δράμα Του, γιατί να υπάρχει η σημερινή απαίτηση από τους ανθρώπους να πιστέψουν; Να δραπετεύσουμε από τα «πρέπει» στην ορθόδοξη πίστη. Κάθε φορά που κηρύττεται ένα ακόμη «πρέπει», τίθεται ένα γερό θεμέλιο αμφισβήτησης απέναντι στον τρόπο με τον οποίο ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο, δηλαδή, ελεύθερο. Γιατί να πρέπει να πιστέψει κάποιος και όχι να φέρει σε συνάντηση την απιστία και αμφισβήτηση του με το πρόσωπο του Χριστού; Η πίστη, επουδενί, δεν αποτελεί το αναγκαστικό αίτιο ή το απωθημένο σκέψεων και κατευθύνσεων που αβίαστα δέχονται τα θεία γεγονότα χωρίς αναζήτηση.

Παρόλα αυτά ο Θωμάς προβληματίζει, ακόμη. Αν δεν είχε ο Θωμάς τη βεβαιότητα της θεανθρωπινότητας, την πίστη στην έγερση του Χριστού από τους νεκρούς, πώς ο άνθρωπος στη σημερινή εποχή, με τις καταιγιστικές αμφισβητήσεις και αρνήσεις, να σταθεί σταθερός στο εμπειρικό βίωμα ενός γεγονότος στο οποίο δεν ήταν παρών, δεν έζησε; Ένας Θωμάς και δεν πίστεψε ότι μπροστά του στέκεται ο αναστημένος Χριστός. Πώς, λοιπόν, να κοινωνήσει η εποχή μας το θαύμα της ανάστασης και να εμπνεύσει στον άνθρωπο την οντολογική σημασία του θείου αυτού γεγονότος για την ύπαρξη του;

Αν του πεις του σύγχρονου ανθρώπου για ανάσταση του Χριστού, θα σε περάσει για τρελό και ο άθεος θα γελάει μαζί σου ειρωνικά. Το πιο δύσκολο είναι να πιστεύεις και να αποδεχτείς το ανυπόστατο του θανάτου. Είναι σοβαρά πράγματα αυτά. Και δεν χωράνε αποδείξεις με επιχειρήματα και εμπειρικούς χειρισμούς, όπως συνέβη στη Δύση με τους Berkeley, Hume, Άνσελμο, Descartes, Spinoza. Θεωρείται δεδομένη η αθεΐα στη Γαλλία, αλλά και σε χώρες της Δύσης. Δεν υπήρξε άλλος τρόπος προσέγγισης των θείων γεγονότων και των ιερών μυστηρίων, εκεί. Ο ορθολογισμός έβαλε ταφόπλακα στη μυσταγωγική εμπειρία, στο βίωμα, στην κάθαρση, στην ασκητική, όπως συναντάται στην Ανατολή και στο ησυχαστικό κίνημα. Άλλες προϋποθέσεις, εκεί.

Εμείς κάνουμε τα πράγματα δύσκολα, πολλές φορές. Ο Θωμάς, οι Μυροφόρες, οι μαθητές υπήρξαν άνθρωποι που τα συναισθήματα τους για τα θεία γεγονότα και το πρόσωπο του Χριστού, είχαν ένταση. Ακόμη και η αμφισβήτηση και απιστία προς το πρόσωπο του Χριστού. Εξάλλου, επίμονες αμφισβητήσεις γέννησαν άγια συναισθήματα και ευχάριστες θείες εμπειρίες.

Εφημέριος Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου Διάβας

π. Ηρακλής Αθ. Φίλιος (Βαλκανιολόγος, Θεολόγος)